mtools(5) MTOOLS mtools(5) Nazwa mtools.conf - pliki konfiguracyjne mtools opis Niniejsza strona podrecznika opisuje pliki konfiguracyjne pakietu mtools. Pliki konfiguracyjne nosza nazwy `/etc/mtools.conf' oraz `~/.mtoolsrc'. Jesli ustawiono zmienna srodowiska MTOOLSRC, to jej wartosc jest uzywana jako nazwa trzeciego pliku konfiguracyjnego. Pliki konfiguracyjne opisuja nastepujace pozycje: * Ogolne flagi i zmienne konfiguracji * Flagi i zmienne dla napedu Polozenie plikow konfiguracyjnych Ogolnym, systemowym plikiem konfiguracyjnym jest `/etc/mtools.conf', a `~/.mtoolsrc' jest prywatnym plikiem konfiguracyjnym uzytkownika. W niektorych systemach plikiem konfiguracyjnym o zasiegu ogolnosystemowym jest jednak `/etc/default/mtools.conf'. Ogolna skladnia pliku konfiguracyjnego Pliki konfiguracyjne zlozone sa z sekcji. Kazda sekcja rozpoczyna sie identyfikujacym ja slowem kluczowym zakonczonym dwukropkiem. Po identyfikacji sekcji nastepuja przypisania zmiennych i flag. Przypisania zmiennych maja ponizsza postac: nazwa=wartosc Flagi sa pojedynczymi slowami kluczowymi bez znaku rownosci i przypisanej wartosci. Sekcja konczy sie z koncem pliku lub z rozpoczeciem kolejnej sekcji. Linie rozpoczynajace sie od znaku krzyzyka (#) sa komentarzami. Znaki nowej linii sa rownowazne bialym znakom (z wyjatkiem konczacych komentarz). Wielkosc liter w pliku konfiguracyjnym nie ma znaczenia, z wyjatkiem pozycji ujetych w znaki cytowania (jak na przyklad nazwy plikow). Domyslne wartosci Dla wiekszosci platform mtools maja wbudowane rozsadne parametry domyslne dla napedow dyskietek. Zwykle zatem nie ma potrzeby zajmowania sie plikiem konfiguracyjnym, jesli chcemy jedynie wykorzystywac mtools do uzyskania dostepu do dyskietek. Z drugiej strony jednak plik konfiguracyjny jest niezbedny przy uzyciu mtools rowniez do partycji dysku twardego i plikow obrazu DOSEMU. Zmienne globalne Przelaczniki (flagi) globalne moga byc ustawione na 1 lub 0. Rozpoznawane sa nastepujace flagi globalne: MTOOLS_SKIP_CHECK Ustawienie na 1 powoduje, ze mtools pomijaja wiekszosc testow kontrolnych. Potrzebne przy odczycie niektorych dyskietek Atari, zrobionych z uzyciem wczesniejszych wersji ROM, ktore w inny sposob nie bylyby rozpoznawane. MTOOLS_FAT_COMPATIBILITY Przy ustawieniu na 1, mtools pomijaja sprawdzenie rozmiaru FAT. Niektore dyski maja FAT wiekszy niz faktycznie tego potrzebuja. Sa one odrzucane, jesli niniejsza opcja nie jest ustawiona. MTOOLS_LOWER_CASE Ustawienie na 1 powoduje, ze mtools wyswietlaja malymi literami krotkie nazwy plikow, w ktorych wszystkie litery sa duze. Stworzone dla uzyskania zgodnosci z poprzednimi wersjami mtools, ktore nie rozpoznawaly bitu duzych/malych liter (patrz mtools(1), sekcja Rozroznianie duzych i malych liter w systemie VFAT). MTOOLS_NO_VFAT Przy ustawieniu na 1 mtools nie beda tworzyc wpisow VFAT dla nazw plikow o mieszanych, duzych/malych literach, ktore poza tym sa poprawnymi nazwami plikow DOS-u. Przydatne przy pracy z wersjami DOS-u nieobslugujacymi dlugich nazw VFAT, jak np. FreeDOS. MTOOLS_DOTTED_DIR Przy szerokim listowaniu katalogu, pokazuje nazwy plikow z kropka zamiast odstepow oddzielajacych nazwe od rozszerzenia. MTOOLS_NAME_NUMERIC_TAIL Domyslnie ustawione na jeden, decyduje o tworzeniu numerycznych przyrostkow we wszystkich dlugich nazwach plikow (~1). Ustawienie na zero oznacza, ze przyrostki numeryczne nie beda tworzone, chyba ze spowodowaloby to kolizje nazw. MTOOLS_TWENTY_FOUR_HOUR_CLOCK Przy ustawieniu na jeden uzywany jest europejski sposob zapisu czasu (zegar 24-godzinny). W przeciwnym przypadku wykorzystywana jest notacja anglosaska (am/pm). MTOOLS_LOCK_TIMEOUT How long, in seconds, to wait for a locked device to become free. Defaults to 30. Przyklad: Wstawienie ponizszej linii do pliku konfiguracyjnego nakazuje mtools pominiecie testow poprawnosci: MTOOLS_SKIP_CHECK=1 Zmienne globalne moga byc takze ustawiane za pomoca srodowiska: export MTOOLS_SKIP_CHECK=1 Globalne zmienne znakowe moga miec przypisana dowolna wartosc: MTOOLS_DATE_STRING Format uzywany do wyswietlania dat plikow. Domyslnie jest to dd-mm-yyyy. Flagi i zmienne napedow Informacje ogolne W sekcji napedu moga byc uzyte przelaczniki i wartosci odnoszace sie do tego napedu. Sekcja opisujaca naped rozpoczyna sie od napisu: drive litera_napedu: Nastepnie wystepuja pary zmienna-wartosc oraz flagi. A oto przykladowy opis napedu: drive a: file="/dev/fd0" use_xdf=1 Informacje o polozeniu Dla kazdego napedu nalezy podac miejsce, w ktorym dane sa fizycznie umieszczone (plik obrazu, urzadzenie, partycja, offset). file Nazwa pliku lub urzadzenia przechowujacego obraz dysku/dyskietki. Zmienna obowiazkowa. Nazwa pliku powinna byc ujeta w cudzyslowy. partition Nakazuje mtools traktowanie napedu jak urzadzenia spartycjonowanego i wymusza uzycie zadanej partycji. Przy zastosowaniu tej metody dostepne sa wylacznie partycje glowne (primary), numerowane od 1 do 4. Dla partycji logicznych nalezy posluzyc sie ogolniejsza zmienna offset. Zmienna partition przeznaczona jest do obslugi nosnikow wyjmowalnych, takich jak napedy Syquest, ZIP czy dyski magnetooptyczne. Mimo ze tradycyjny DOS postrzega dyski Syquest i dyski magnetooptyczne jako `ogromne dyskietki', ktore nie sa partycjonowane, to OS/2 oraz Windows NT traktuja je jak dyski twarde, tj. urzadzenia partycjonowane. Flaga partition przydaje sie dla obrazow dyskow twardych DOSEMU. Nie jest zalecana dla dyskow twardych, do ktorych mozliwy jest bezposredni dostep do partycji poprzez montowanie (mount). offset Opisuje, gdzie w pliku rozpoczyna sie system plikow MS-DOS. Przydatna w obsludze partycji logicznych wewnatrz obrazow dyskow twardych (hdimages) DOSEMU oraz ram-dyskow Atari. Domyslnie ustawiona na zero, co oznacza, ze system plikow zaczyna sie na samym poczatku urzadzenia lub pliku. Konfiguracja geometrii dysku Informacja o geometrii opisuje fizyczna charakterystyke dysku. Ma ona trojakie zastosowanie: formatowanie Informacja o geometrii zapisywana jest w sektorze startowym (boot-sector) nowo utworzonego dysku. Mozna jednak opisac geometrie dysku z linii polecen (patrz polecenie mformat). filtrowanie W niektorych Uniksach wezly urzadzen (device nodes) obsluguja wylacznie jedna geometrie fizyczna. Na przyklad, mozna potrzebowac innego wezla dla dostepu do dyskietki duzej gestosci niz do dyskietki o malej gestosci. Aby zapewnic mozliwosc poprawnego odczytu dysku przez wezel, geometria porownywana jest z faktyczna geometria zapisana w sektorze startowym. Jezeli nie pasuja, to odpowiedni zapis charakteryzujacy naped zawodzi i testowany jest kolejny wpis z ta sama litera napedu. Sekcja "Wielokrotne opisy" wyjasnia blizej poslugiwanie sie wieloma opisami dla jednej litery napedu. Gdy w pliku konfiguracyjnym nie podano zadnej informacji o geometrii, to akceptowane sa wszystkie dyski. W Linuksie (i rowniez w systemie SPARC) istnieja wezly urzadzen o konfigurowalnej geometrii (`/dev/fd0', `/dev/fd1' itd.), zatem filtrowanie napedow dyskowych jest zbedne (i ignorowane). (Mtools wykonuja jednak filtrowanie plikow zwyklych (obrazow dyskow) w Linuksie: przeznaczono to glownie do testowania, gdyz nie mam dostepu do Uniksa, ktory faktycznie potrzebowalby filtrowania). Jesli nie potrzebujesz filtrowania, a chcesz uzywac domyslnej geometrii przy formatowaniu (z uzyciem mformat), mozesz wylaczyc filtrowaniu flaga mformat_only. Jesli chcesz filtrowania - powinienes uzyc flagi filter. Podajac geometrie musisz podac rowniez jedna z tych dwu flag. geometria poczatkowa W urzadzeniach obslugujacych te mozliwosc (zwykle napedy dyskietek), informacja o geometrii uzywana jest tez do ustawienia geometrii poczatkowej. Geometria poczatkowa stosowana jest przy odczycie sektora startowego, zawierajacego rzeczywista geometrie. Poczatkowe konfigurowanie nie jest wykonywane, gdy w pliku konfiguracyjnym brak jest opisu geometrii lub gdy uzyto flagi mformat_only. W Linuksie geometria poczatkowa nie jest faktycznie potrzebna, gdyz urzadzenia konfigurowalne potrafia samoczynnie wykryc dostatecznie dokladnie typ dysku (dla wiekszosci powszechnych formatow) by moc odczytac sektor startowy. Zly opis geometrii moze prowadzic do bardzo powaznych bledow. Dlatego tez usilnie zaleca sie dodanie flagi mformat_only do opisu napedu, chyba iz faktycznie wystepuje potrzeba filtrowania czy geometrii poczatkowej. Dostepne sa nastepujace zmienne zwiazane z geometria dyskow: cylinders tracks Liczba cylindrow. Forma zalecana; tracks (sciezki) jest forma przestarzala. heads Liczba glowic (stron). sectors Liczba sektorow na sciezke. Przyklad: ponizsza sekcja opisuje naped 1.44MB: drive a: file="/dev/fd0H1440" fat_bits=12 cylinders=80 heads=2 sectors=18 mformat_only Dostepne sa nastepujace skrocone opisy geometrii: 1.44m dyskietka 3,5" wysokiej gestosci. Rownowazne: fat_bits=12 cylinders=80 heads=2 sectors=18 1.2m dyskietka 5,25" wysokiej gestosci. Rownowazne: fat_bits=12 cylinders=80 heads=2 sectors=15 720k dyskietka 3,5" podwojnej gestosci. Rownowazne: fat_bits=12 cylinders=80 heads=2 sectors=9 360k dyskietka 5,25" podwojnej gestosci. Rownowazne: fat_bits=12 cylinders=40 heads=2 sectors=9 Skrocone opisy formatow moga byc zmieniane, zdefiniujac inny format. Na przyklad, 360k sectors=8 opisuje dyskietke 320k i jest rownowazne zapisowi: fat_bits=12 cylinders=40 heads=2 sectors=8. Flagi otwarcia Dostepne sa ponadto nastepujace flagi: sync Wszystkie operacje wejscia/wyjscia wykonywane sa synchronicznie. nodelay Urzadzenie lub plik jest otwierane z flaga O_NDELAY. Niezbedne przy niektorych systemach nie-Linuksowych. exclusive Urzadzenie lub plik jest otwierane z flaga O_EXCL. W Linuksie zapewnia to dostep do napedu dyskietek w trybie wylacznosci. W wiekszosci innych architektur oraz dla zwyklych plikow nie daje zadnego efektu. Zmienne napedu ogolnego przeznaczenia The following general purpose drive variables are available. Depending to their type, these variables can be set to a string (precmd, postcmd) or an integer (all others) fat_bits Liczba bitow tablicy alokacji plikow (FAT). Moze to byc 12 lub 16. Rzadko potrzebna, gdyz prawie zawsze moze byc uzyskana z informacji w sektorze startowym. I przeciwnie, podanie liczby bitow FAT moze byc przyczyna klopotow, jesli jest ona zla. Powinna byc uzywana wylacznie w przypadku niewlasciwego rozpoznawania automatycznego przez mtools liczby bitow FAT. Przydatna rowniez przy formatowaniu z wykorzystaniem polecenia mformat dyskietki z nietypowa liczba bitow FATu. codepage Opisuje strone kodowa DOS uzywana do krotkich nazw plikow. Jest to numer pomiedzy 1 a 999. Domyslna wartoscia jest 850, ktora zawiera wiekszosc znakow wystepujacych w ISO-Latin-1. Mozna takze podac globalna strone kodowa, uzywajac globalnego parametru default_codepage (podanego poza opisem jakiegokolwiek dysku). Ten parametr istnieje od wersji 4.0.0. data_map Remaps data from image file. This is useful for image files which might need additional zero-filled sectors to be inserted. Such is the case for instance for IBM 3174 floppy images. These images represent floppy disks with fewer sectors on their first cylinder. These missing sectors are not stored in the image, but are still counted in the filesystem layout. The data_map allows to fake these missing sectors for the upper layers of mtools. A data_map is a comma-separated sequence of source type and size. Source type may be zero for zero-filled sectors created by map, skip for data in raw image to be ignored (skipped), and nothing for data to be used as is (copied) from the raw image. Datamap is automatically complemented by an implicit last element of data to be used as is from current offset to end of file. Each size is a number followed by a unit: s for a 512 byte sector, K for Kbytes, M for megabytes, G for gigabytes, and nothing for single bytes. Example: data_map=1s,zero31s,28s,skip1s would be a map for use with IBM 3174 floppy images. First sector (1s, boot sector) is used as is. Then follow 31 fake zero-filled sectors (zero31s), then the next 28 sectors from image (28s) are used as is (they contain FAT and root directory), then one sector from image is skipped (skip1s), and finally the rest of image is used as is (implicit) precmd Executes the given command before opening the device. On some variants of Solaris, it is necessary to call 'volcheck -v' before opening a floppy device, in order for the system to notice that there is indeed a disk in the drive. precmd="volcheck -v" in the drive clause establishes the desired behavior. postcmd Executes the given command after closing the device. May be useful if mtools shares the image file with some other application, in order to release the image file to that application. blocksize Parametr ten okresla domyslny rozmiar bloku, jaki bedzie zawsze uzywany dla danego urzadzenia. Wszystkie operacje wejscia/wyjscia wykonywane sa z wielokrotnoscia tego rozmiaru bloku, niezaleznie od rozmiaru sektora zapisanego w sektorze startowym systemu plikow. Rozwiazanie to jest przydatne do obslugi urzadzen znakowych, gdzie rozmiar sektora jest inny niz 512, jak na przyklad napedy CD-ROM w systemie Solaris. Obowiazkowa jest tylko zmienna file. Inne parametry moga zostac pominiete. W takim przypadku przyjmowane sa wartosci domyslne lub automatycznie wykrywane. Flagi napedu ogolnego przeznaczenia Flaga moze byc albo ustawiona na 1 (wlaczone), albo na 0 (wylaczone). Jesli pominieto wartosc, to jest ona wlaczana. Na przyklad, scsi jest rownowazne z scsi=1 nolock Poleca mtools nie uzywac blokady (locking) dla tego napedu. Przydatne w systemach z nie najlepsza semantyka blokowania. Wlaczenie tego przelacznika powoduje jednak, ze operacje sa mniej bezpieczne w przypadkach, gdy kilku uzytkownikow moze korzystac z tego samego napedu w tym samym czasie. scsi Ustawiona na 1 nakazuje mtools uzycie przy dostepie do urzadzenia surowego wejscia/wyjscia SCSI (raw SCSI I/O) zamiast standardowych funkcji read/write. Obecnie jest to obslugiwane na HP/UX, Solaris i SunOS. Przelacznik jest tam niezbedny, gdyz w niektorych architekturach, jak SunOS czy Solaris, nie mozna korzystac z nosnikow PC przy uzyciu funkcji systemowych read i write, gdyz system operacyjny oczekuje, ze beda one zawierac specyficzna dla Suna "etykiete dysku". Poniewaz surowy dostep do SCSI zawsze posluguje sie calym urzadzeniem, musisz podac dodatkowo flage "partition". Na niektorych systemach, jak Solaris, mtools potrzebuja uprawnien superuzytkownika (root), by moc wykorzystac opcje scsi. Zatem, jesli chce sie korzystac z napedow Zip/Jaz w systemie Solaris, pakiet mtools powinien byc zainstalowany z uprawnieniem setuid root. Stad tez jesli podano flage scsi, to automatycznie uzywana jest tez privileged, chyba ze zostanie jawnie wylaczona przez privileged=0. Mtools uzywaja swoich uprawnien superuzytkownika do otwarcia urzadzenia oraz wywolania rzeczywistych funkcji wejscia/wyjscia SCSI. Co wiecej, uprawnienia roota uzywane sa wylacznie dla napedow opisanych w pliku konfiguracyjnym o zasiegu ogolnosystemowym, jak `/etc/mtools.conf', nie zas dla napedow opisanych w `~/.mtoolsrc' lub w `$MTOOLSRC'.. privileged Ustawiona na 1 nakazuje mtools uzycie posiadanych przez nie uprawnien setuid oraz setgid przy otwieraniu danego napedu. Opcja ta jest poprawna tylko dla napedow opisanych w ogolnosystemowym pliku konfiguracyjnym (takim jak `/etc/mtools.conf', nie zas w `~/.mtoolsrc' lub `$MTOOLSRC'). Naturalnie opcja ta nie dziala rowniez, jesli mtools nie zostaly zainstalowane z ustawionym setuid lub setgid. Jest automatycznie ustawiana przez "scsi=1", ale rowniez wylacznie dla napedow zdefiniowanych w plikach konfiguracyjnych o zasiegu ogolnosystemowym. Flaga ta moze byc jawnie ustawiona na zero w celu zakazania mtools uzywania uprawnien do danego napedu, nawet jesli ustawione jest "scsi=1". mtools potrzebuja ustawienia dostepu SUID tylko wtedy, gdy planuje sie wykorzystanie zmiennych privileged lub scsi dla ktoregos z napedow. Jezeli opcje te nie sa uzywane, mtools dziala prawidlowo nawet bez ustawiania SUID root. vold Poleca mtools interpretacje nazwy urzadzenia jako identyfikatora "vold" [tlum.:volume daemon - demon mechanizmu zarzadzania woluminami systemu Solaris], nie zas jako nazwy pliku. Identyfikator "vold" jest tlumaczony na faktyczna nazwe pliku przy uzyciu funkcji media_findname() oraz media_oldaliases() z biblioteki volmgt. Przelacznik ten jest dostepny tylko w przypadku skonfigurowania mtools z opcja --enable-new-vold przed kompilacja. swap Zaklada, ze dysk jest dyskiem Atari z zamieniona kolejnoscia slow. use_xdf Ustawienie na wartosc niezerowa powoduje, ze mtools probuje rowniez dostepu do tej dyskietki jak do dyskietki XDF. XDF jest formatem duzej gestosci wykorzystywanym przez OS/2. Przelacznik ten jest domyslnie wylaczony. Wiecej informacji znajdziesz w sekcji XDF dokumentacji mtools(1). mformat_only mtools powinny uzyc geometrii tego napedu tylko do formatowania (mformat), ale nie do filtrowania. filter mtools uzyja geometrii tego napedu zarowno do formatowania jak i do filtrowania. remote nakazuje mtools podlaczenie sie do floppyd (patrz floppyd(1)). Wielokrotne opisy napedu Mozliwe jest podanie wielu opisow dla danego napedu. W takim przypadku, opisy sa wyprobowywane po kolei, az do znalezienia pasujacego. Opisy moga nie pasowac z kilku powodow: 1. nieodpowiednia geometria, 2. brak dysku w napedzie, 3. inne klopoty. Wielosc opisow jest przydatna przy wykorzystywaniu urzadzen fizycznych potrafiacych obslugiwac tylko jedna geometrie pojedynczego dysku. Przyklad: drive a: file="/dev/fd0H1440" 1.44m drive a: file="/dev/fd0H720" 720k Powyzsze linie nakazuja mtools uzycie /dev/fd0H1440 dla dyskietek 1.44MB (duzej gestosci) oraz /dev/fd0H720 dla dyskietek 720KB (podwojnej gestosci). W Linuksie cecha ta nie jest faktycznie potrzebna, gdyz urzadzenie /dev/fd0 jest w stanie obslugiwac dowolna geometrie. Mozna tez uzyc wielu opisow napedu, by korzystac z obu napedow fizycznych za posrednictwem jednej litery napedu: drive z: file="/dev/fd0" drive z: file="/dev/fd1" Z takim opisem mdir z: wykorzystuje pierwszy naped fizyczny, jesli zawiera on dyskietke. Jesli w pierwszym napedzie nie ma dyskietki, to mtools sprawdzaja drugi naped. Przy uzyciu wielu plikow konfiguracyjnych opisy napedu wystepujace jako ostatnie przeslaniaja uprzednie opisy dla tego samego napedu z wczesniejszych plikow. Mozna tego uniknac poslugujac sie slowami kluczowymi drive+ lub +drive zamiast drive. Pierwsza skladnia dodaje opis na koncu listy (tzn.bedzie wyprobowany jako ostatni), zas druga na poczatek listy. Polozenie plikow konfiguracyjnych i kolejnosc przetwarzania Pliki konfiguracyjne przetwarzane sa w nastepujacej kolejnosci: 1. wbudowane wartosci domyslne 2. `/etc/mtools.conf' 3. `~/.mtoolsrc'. 4. `$MTOOLSRC' (plik wskazywany przez zawartosc zmiennej srodowiska MTOOLSRC) Opcje opisywane w pozniejszych plikach uniewazniaja opcje opisane w plikach wczesniejszych. Napedy zdefiniowane w pozniejszych plikach pozostaja zdefiniowane, jesli nie sa uniewaznione w plikach czytanych pozniej. Na przyklad, napedy A i B moga byc zdefiniowane w pliku `/etc/mtools.conf', a napedy C i D zdefiniowane w `~/.mtoolsrc'. Jezeli jednak `~/.mtoolsrc' definiuje rowniez naped A, to ta nowa definicja uniewaznia poprzedni opis napedu A z `/etc/mtools.conf' zamiast uzupelniac go. W celu dodania nowego opisu do napedu juz opisanego we wczesniejszym pliku nalezy posluzyc sie slowem kluczowym +drive albo drive+. Wsteczna zgodnosc ze stara skladnia plikow konfiguracyjnych Skladnia opisana w niniejszym dokumencie obowiazuje w nowej wersji mtools-3.0. Stara zorientowana liniowo skladnia jest nadal obslugiwana. W starej skladni kazda linia rozpoczynajaca sie pojedyncza litera uwazana jest za opis napedu. Sekcje napedow w starej i nowej skladni moga byc mieszane w tym samym pliku konfiguracyjnym, co powinno ulatwic aktualizacje do nowej wersji. Obsluga starej skladni bedzie z czasem zaniechane, a w celu zniechecenia do jej uzywania celowo pominieto tu jej opis. Zobacz takze mtools TLUMACZENIE Autorami polskiego tlumaczenia niniejszej strony podrecznika sa: Wojtek Kotwica i Robert Luberda Niniejsze tlumaczenie jest wolna dokumentacja. Blizsze informacje o warunkach licencji mozna uzyskac zapoznajac sie z GNU General Public License w wersji 3 lub nowszej. Nie przyjmuje sie ZADNEJ ODPOWIEDZIALNOSCI. Bledy w tlumaczeniu strony podrecznika prosimy zglaszac na adres listy dyskusyjnej . MTOOLS 21 marca 2023 mtools(5)