'\" t
.\"     Title: last
.\"    Author: [see the "AUTHOR(S)" section]
.\" Generator: Asciidoctor 2.0.23
.\"      Date: 2025-03-29
.\"    Manual: Polecenia użytkownika
.\"    Source: util-linux 2.41
.\"  Language: English
.\"
.TH "LAST" "1" "2025-03-29" "util\-linux 2.41" "Polecenia użytkownika"
.ie \n(.g .ds Aq \(aq
.el       .ds Aq '
.ss \n[.ss] 0
.nh
.ad l
.de URL
\fI\\$2\fP <\\$1>\\$3
..
.als MTO URL
.if \n[.g] \{\
.  mso www.tmac
.  am URL
.    ad l
.  .
.  am MTO
.    ad l
.  .
.  LINKSTYLE blue R < >
.\}
.SH "NAZWA"
last, lastb \- pokazuje listę ostatnio zalogowanych użytkowników
.SH "SKŁADNIA"
.sp
\fBlast\fP [opcje] [\fInazwa\-użytkownika\fP...] [\fItty\fP...]
.sp
\fBlastb\fP [opcje] [\fInazwa\-użytkownika\fP...] [\fItty\fP...]
.SH "OPIS"
.sp
Program \fBlast\fP przeszukuje wstecz plik \fI/var/log/wtmp\fP (lub plik wskazany opcją \fB\-f\fP) i wyświetla listę wszystkich zalogowanych (i wylogowanych) od czasu utworzenia pliku użytkowników. Można podać jedną lub więcej \fInazw\-użytkowników\fP i/lub \fItty\fP (terminali); w tym przypadku \fBlast\fP pokaże jedynie wpisy pasujące do tych argumentów. Nazwy \fItty\fP mogą być skracane, zatem \fBlast 0\fP, to to samo, co \fBlast tty0\fP.
.sp
Po przechwyceniu sygnału \fBSIGINT\fP (generowanego przez klawisz przerwania, zwykle control\-C) lub sygnału \fBSIGQUIT\fP, \fBlast\fP pokaże jak daleko przeszukał plik; następnie, w przypadku sygnału \fBSIGINT\fP, \fBlast\fP później przerwie pracę.
.sp
Pseudoużytkownik \fBreboot\fP rejestrowany jest przy każdorazowym przeładowaniu systemu. Zatem \fBlast reboot\fP pokaże rejestr (log) wszystkich przeładowań od utworzenia pliku rejestrującego.
.sp
\fBlastb\fP jest tym samym, co \fBlast\fP, z wyjątkiem tego, że domyślnie pokazuje zapisy z pliku \fI/var/log/btmp\fP, zawierającego zakończone niepowodzeniem próby logowań.
.SH "OPCJE"
.sp
\fB\-a\fP, \fB\-\-hostlast\fP
.RS 4
Wyświetla nazwę stacji w ostatniej kolumnie. Przydatne w połączeniu z opcją \fB\-\-dns\fP.
.RE
.sp
\fB\-d\fP, \fB\-\-dns\fP
.RS 4
Dla logowań nielokalnych Linux przechowuje nie tylko nazwę zdalnej stacji, ale i jej numer IP. Opcja ta przekłada numer IP z powrotem na nazwę stacji (hostname).
.RE
.sp
\fB\-f\fP, \fB\-\-file\fP \fIplik\fP
.RS 4
\fBlast\fP użyje podanego \fIpliku\fP zamiast \fI/var/log/wtmp\fP. Opcję \fB\-\-file\fP można podać wiele razy i przetworzone będą wszystkie podane pliki.
.RE
.sp
\fB\-F\fP, \fB\-\-fulltimes\fP
.RS 4
Wypisuje pełne czasy zalogowania i wylogowania łącznie z datą.
.RE
.sp
\fB\-i\fP, \fB\-\-ip\fP
.RS 4
Jak \fB\-\-dns\fP, lecz wyświetla numer IP zamiast nazwy stacji.
.RE
.sp
\fB\-\fP\fIliczba\fP; \fB\-n\fP, \fB\-\-limit\fP \fIliczba\fP
.RS 4
Liczba mówiąca \fBlast\fP, ile wierszy ma pokazać.
.RE
.sp
\fB\-p\fP, \fB\-\-present\fP \fIczas\fP
.RS 4
Wyświetla użytkowników którzy byli obecni w podanym czasie. Jest to podobne do użycia razem opcji \fB\-\-since\fP i \fB\-\-until\fP z takim samym \fIczasem\fP.
.RE
.sp
\fB\-R\fP, \fB\-\-nohostname\fP
.RS 4
Nie wyświetla pola z nazwą stacji (hostname).
.RE
.sp
\fB\-s\fP, \fB\-\-since\fP \fIczas\fP
.RS 4
Wyświetla stan logowań od podanego \fIczasu\fP. Jest to przydatne np. aby łatwo dowiedzieć się kto logował się w danym czasie. Opcja jest często łączona z \fB\-\-until\fP.
.RE
.sp
\fB\-t\fP, \fB\-\-until\fP \fIczas\fP
.RS 4
Wyświetla stan logowań do podanego \fIczasu\fP.
.RE
.sp
\fB\-T\fP, \fB\-\-tab\-separated\fP
.RS 4
Używa znaku \fBtabulatora\fP ASCII do oddzielenia kolumn w wyjściu, zamiast spacji.
.RE
.sp
\fB\-\-time\-format\fP \fIformat\fP
.RS 4
Określa \fIformat\fP wyjściowy znaczników czasu na jeden z: \fInotime\fP, \fIshort\fP, \fIfull\fP lub \fIiso\fP. Wariant \fInotime\fP nie wypisze żadnych znaczników czasu, \fIshort\fP jest domyślny, a \fIfull\fP jest tym samym. co opcja \fB\-\-fulltimes\fP. Wariant \fIiso\fP wypisze znaczniki czasu w formacie ISO\-8601. Format ISO zawiera informacje o strefie czasowej, co czyni go preferowanym, gdy wynik jest sprawdzany poza pierwotnym komputerem.
.RE
.sp
\fB\-w\fP, \fB\-\-fullnames\fP
.RS 4
Wyświetla pełne nazwy użytkowników i nazwy domen / adresy IP w wyjściu. Jeśli nie poda się tej opcji, nazwy domen i adresy IP są przycinane do 16 znaków, a nazwy użytkowników są przycinane do 8 znaków. Jako ostatni znak przyciętych pól ustawiana jest gwiazdka.
.RE
.sp
\fB\-x\fP, \fB\-\-system\fP
.RS 4
Wyświetla zapisy o zamknięciach systemu i zmianach jego poziomów pracy.
.RE
.sp
\fB\-h\fP, \fB\-\-help\fP
.RS 4
Wyświetla ten tekst i wychodzi.
.RE
.sp
\fB\-V\fP, \fB\-\-version\fP
.RS 4
Wyświetla wersję i wychodzi.
.RE
.SH "FORMAT CZASU"
.sp
Opcje przyjmujące argument \fIczas\fP mogą korzystać z następujących formatów:
.TS
allbox tab(:);
lt lt.
T{
.sp
RRRRMMDDggmmss
T}:T{
.sp

T}
T{
.sp
RRRR\-MM\-DD gg:mm:ss
T}:T{
.sp

T}
T{
.sp
RRRR\-MM\-DD gg:mm
T}:T{
.sp
(sekundy będą ustawione na 00)
T}
T{
.sp
RRRR\-MM\-DD
T}:T{
.sp
(czas będzie ustawiony na 00:00:00)
T}
T{
.sp
gg:mm:ss
T}:T{
.sp
(data będzie ustawiona na dziś)
T}
T{
.sp
gg:mm
T}:T{
.sp
(data będzie ustawiona na dziś, sekundy na 00)
T}
T{
.sp
now
T}:T{
.sp
(teraz)
T}
T{
.sp
yesterday
T}:T{
.sp
(wczoraj; czas jest ustawiony na 00:00:00)
T}
T{
.sp
today
T}:T{
.sp
(dziś; czas jest ustawiony na 00:00:00)
T}
T{
.sp
tomorrow
T}:T{
.sp
(jutro; czas jest ustawiony na 00:00:00)
T}
T{
.sp
+5min
T}:T{
.sp

T}
T{
.sp
\-5days
T}:T{
.sp
(5 dni temu)
T}
.TE
.sp
.SH "PLIKI"
.sp
\fI/var/log/wtmp\fP, \fI/var/log/btmp\fP
.SH "UWAGI"
.sp
Pliki \fIwtmp\fP i \fIbtmp\fP mogą nie zostać odnalezione. System rejestruje informacje w tych plikach tylko wtedy, gdy istnieją. Jest to problem wynikający z lokalnej konfiguracji. Aby pliki były używane, można je łatwo utworzyć poleceniem \fBtouch\fP(1) (na przykład, \fBtouch /var/log/wtmp\fP).
.sp
Pusty wpis jest prawidłowym typem wpisu wtmp. Oznacza to, że pusty plik lub plik z zerami nie jest interpretowany jako błąd.
.sp
Format pliku utmp korzysta z łańcuchów o stałej długości co oznacza, że łańcuchów bardzo długich nie da się przechować w tym pliku, nie mogą być zatem wyświetlone przez \fBlast\fP. Powszechnymi limitami są: 32 bajtów na nazwę użytkownika i wiersza oraz 256 bajtów na nazwę stacji (hostname).
.SH "AUTORZY"
.sp
.MTO "miquels\(atcistron.nl" "Miquel van Smoorenburg" ""
.SH "ZOBACZ TAKŻE"
.sp
\fBlogin\fP(1), \fBwtmp\fP(5), \fBinit\fP(8), \fBshutdown\fP(8)
.SH "ZGŁASZANIE BŁĘDÓW"
.sp
Problemy należy zgłaszać w \c
.URL "https://github.com/util\-linux/util\-linux/issues" "systemie śledzenia błędów" "."
.SH "DOSTĘPNOŚĆ"
.sp
Polecenie \fBlast\fP jest częścią pakietu util\-linux, który można pobrać ze strony \c
.URL "https://www.kernel.org/pub/linux/utils/util\-linux/" "Archiwum jądra Linux" "."