hier(7) Miscellaneous Information Manual hier(7) NAZWA hier - opis systemowej hierarchii plikow OPIS Typowy system linuksowy zawiera, miedzy innymi, nastepujace katalogi: / Katalog nadrzedny. Od niego to zaczyna sie cale drzewo. /bin Katalog zawierajacy programy wykonywalne potrzebne w trybie pojedynczego uzytkownika oraz do podniesienia i naprawienia systemu. /boot Zawiera statyczne pliki dla programu rozruchowego. Ten katalog zawiera tylko pliki potrzebne podczas procesu rozruchowego. Instalator mapowania i pliki konfiguracyjne powinny trafic do /sbin i /etc. Jadro systemu operacyjnego (np. initrd) musza znajdowac sie w / lub /boot. /dev Pliki urzadzen albo specjalne, odnoszace sie do urzadzen fizycznych. Zobacz mknod(1). /etc Zawiera pliki konfiguracyjne lokalne dla maszyny. Niektore wieksze pakiety programow, jak X11, moga miec swoje wlasne katalogi ponizej etc. Pliki konfiguracyjne dla calego systemu mozna umiescic tu lub w /usr/etc. Niemniej jednak, programy powinny zawsze szukac tych plikow w /etc, a Ty mozesz umiescic linki do nich w /usr/etc. /etc/opt Pliki konfiguracyjne dodatkowych aplikacji instalowanych w /opt specyficzne dla maszyny. /etc/sgml Ten katalog zawiera pliki konfiguracyjne do SGML (opcjonalny). /etc/skel Gdy stworzone zostaje nowe konto uzytkownika, pliki z tego katalogu sa zwykle kopiowane do katalogu domowego uzytkownika. /etc/X11 Pliki konfiguracyjne dla systemu okienkowego X11 (opcjonalny). /etc/xml Ten katalog zawiera pliki konfiguracyjne do XML (opcjonalny). /home Na maszynach z katalogami domowymi dla uzytkownikow, katalogi te znajduja sie zwykle ponizej tego katalogu, bezposrednio lub nie. Struktura tego katalogu zalezy od decyzji lokalnych administratorow (opcjonalny) /lib Ten katalog powinien zawierac te biblioteki dynamiczne, ktore sa konieczne do wystartowania systemu i uruchamiania komend z glownego systemu plikow. /lib Te katalogi sa wariantami /lib w systemach obslugujacych wiecej niz jeden format binarny wymagajacy oddzielnych bibliotek (opcjonalny). /lib/modules Ladowalne moduly jadra (opcjonalny). /lost+found Katalog zawiera obiekty zgubione w systemie plikow. Sa to zwykle fragmenty plikow naruszone na skutek uszkodzenia dysku lub awarii systemu. /media Katalog zawiera punkty montowan dla wysuwalnych nosnikow takich jak plyty CD i DVD oraz nosniki USB. W systemach gdzie istnieje wiecej niz jedno urzadzenie do montowania okreslonego typu nosnikow, punkty montowania mozna tworzyc dodajac cyfre do dostepnego punktu montowania poczynajac od "0", ale musi istniec rowniez nazwa niekwalifikowalna. /media/floppy[1-9] Stacja dyskietek (opcjonalny). /media/cdrom[1-9] Naped CD-ROM (opcjonalny). /media/cdrecorder[1-9] Nagrywarka CD (opcjonalny). /media/zip[1-9] Naped zip (opcjonalny). /media/usb[1-9] Naped USB (opcjonalny). /mnt Katalog ten jest punktem montowania dla tymczasowo zamontowanych systemow plikow. Niektore dystrybucje umieszczaja w /mnt podkatalogi z przeznaczeniem, ze beda uzywane jako punkty montowania dla kilku tymczasowych systemow plikow. /opt Ten katalog powinien zawierac dodatkowe pakiety, ktore zawieraja statyczne pliki. /proc Jest to punkt montowania systemu plikow proc, ktory dostarcza informacji o biezacych procesach i jadrze. Ow pseudosystem plikow opisano w szczegolach w proc(5). /root Tan katalog jest zwyczajowo katalogiem domowym uzytkownika root (opcjonalny). /run Katalog zawiera informacje opisujace system od momentu jego uruchomienia. Uprzednio role te pelnil katalog /var/run i programy moga go wciaz uzywac. /sbin Tak jak /bin, ten katalog zawiera komendy potrzebne do wystartowania systemu, ale ktorych zwykle nie wykonuja normalni uzytkownicy. /srv Katalog ten zawiera dane specyficzne dla uslug dostarczanych przez ten komputer. /sys Jest to punkt montowania systemu plikow sysfs, dostarczajacego informacji o jadrze podobnie jak /proc, lecz lepiej usystematyzowanym, przestrzegajacy formalizmu infrastruktury kobject. /tmp Katalog zawierajacy pliki tymczasowe, ktore moze usunac bez ostrzezenia dzialajace zadanie lub start systemu. /usr Ten katalog jest zwykle montowany z oddzielnej partycji. Powinien on zawierac dzielone dane tylko do odczytu, tak ze mozna go zamontowac na roznych maszynach z zainstalowanym Linuksem. /usr/X11R6 System X-Window, wersja 11, wydanie 6 (obecny w FHS 2.3, usuniety w FHS 3.0). /usr/X11R6/bin Binaria nalezace do systemu X-Window; czesto jest to link symboliczny z bardziej tradycyjnego /usr/bin/X11. /usr/X11R6/lib Pliki danych skojarzone z systemem X-Window. /usr/X11R6/lib/X11 Zawiera rozne pliki potrzebne do uruchamiania X; czesto jest to link symboliczny z /usr/lib/X11. /usr/X11R6/include/X11 Zawiera pliki naglowkowe potrzebne do kompilacji programow z uzyciem systemu okienkowego X11. Czesto jest to link symboliczny z /usr/include/X11. /usr/bin Jest to glowny katalog programow wykonywalnych. Wiekszosc programow wykonywanych przez zwyklych uzytkownikow, ktore nie sa potrzebne przy starcie lub naprawie systemu i ktore nie sa instalowane lokalnie, powinna byc umieszczona w tym katalogu /usr/bin/mh Polecenia systemu obslugi poczty MH (opcjonalny). /usr/bin/X11 Tradycyjne miejsce na pliki wykonywalne X11; w Linuksie zwykle jest to link symboliczny do /usr/X11R6/bin. /usr/dict Zastapiony przez /usr/share/dict. /usr/doc Zastapiony przez /usr/share/doc. /usr/etc Mozna tu umiescic calosystemowe pliki konfiguracyjne dzielone miedzy kilkoma maszynami. Programy jednak powinny zawsze odwolywac sie do tych plikow uzywajac katalogu /etc. Linki od plikow w /etc powinny wskazywac na odpowiednie pliki w /usr/etc. /usr/games Binaria gier i programow edukacyjnych (opcjonalny). /usr/include Pliki naglowkowe dla kompilatora C. /usr/include/bsd Pliki naglowkowe zapewniajace kompatybilnosc z BSD (opcjonalny). /usr/include/X11 Pliki naglowkowe dla kompilatora C i systemu X-Window. Jest to zwykle link symboliczny do /usr/X11R6/include/X11. /usr/include/asm Pliki naglowkowe deklarujace niektore funkcje asemblera. W przeszlosci byl to link symboliczny do /usr/src/linux/include/asm. /usr/include/linux Zawiera informacje, ktore moga zmieniac sie jednego wydania systemu na drugie i kiedys byl on linkiem symbolicznym do /usr/src/linux/include/linux, zeby otrzymywac informacje specyficzne dla systemu operacyjnego. (Uwaga: pliki naglowkowe powinny dzialac poprawnie zarowno z biezaca biblioteka libc jak i w przestrzeni uzytkownika. Jednakze zrodla jadra Linuksa nie sa przeznaczone do uzytku z programami uzytkownika i nic nie wiedza o libc, zainstalowanej w systemie. Jest bardzo prawdopodobne, ze pewne rzeczy przestana dzialac, jezeli /usr/include/asm i /usr/include/linux beda prowadzily do losowego drzewa zrodel jadra. Systemy Debiana nie robia tego i uzywaja naglowkow ze znanej, dobrej wersji jadra, dostarczonych przez pakiet libc*-dev). /usr/include/g++ Pliki naglowkowe do uzytku z kompilatorem GNU C++. /usr/lib Biblioteki obiektowe, w tym dynamiczne, plus pare plikow wykonywalnych, zwykle niewywolywanych bezposrednio. Bardziej skomplikowane programy moga tu posiadac cale podkatalogi. /usr/libexec Katalog zawierajacy pliki binarne do uzytku wewnetrznego, ktore nie sa przeznaczone do wykonywania przez uzytkownikow powloki lub skrypty. /usr/lib Te katalogi sa wariantami /usr/lib w systemach obslugujacych wiecej niz jeden format binarny wymagajacy oddzielnych bibliotek, z tym wyjatkiem, ze dowiazanie symboliczne /usr/libkwalifikator/X11 nie jest wymagane (opcjonalny). /usr/lib/X11 Zwykle miejsce dla plikow danych skojarzonych z programami X-owymi, oraz pliki konfiguracyjne dla systemu X. W Linuksie, zwykle jest to link symboliczny do /usr/X11R6/lib/X11. /usr/lib/gcc-lib Zawiera pliki wykonywalne i naglowkowe dla kompilatora GNU C gcc(1). /usr/lib/groff Pliki dla systemu formatowania dokumentow GNU groff. /usr/lib/uucp Pliki dla uucp(1). /usr/local Tutaj zwykle trafiaja programy instalowane lokalnie na maszynie. /usr/local/bin Trafiaja tu binaria programow lokalnych. /usr/local/doc Lokalna dokumentacja. /usr/local/etc Pliki konfiguracyjne skojarzone z lokalnie zainstalowanymi programami. /usr/local/games Binaria lokalnie zainstalowanych gier. /usr/local/lib Pliki skojarzone z lokalnie zainstalowanymi programami. /usr/local/lib Te katalogi sa wariantami /usr/local/lib w systemach obslugujacych wiecej niz jeden format binarny wymagajacy oddzielnych bibliotek (opcjonalny). /usr/local/include Pliki naglowkowe lokalnego kompilatora C. /usr/local/info Strony info skojarzone z lokalnie zainstalowanymi programami. /usr/local/man Strony podrecznika ekranowego skojarzone z lokalnie zainstalowanymi programami. /usr/local/sbin Lokalnie instalowane programy do administracji systemem. /usr/local/share Dane lokalnych aplikacji, ktore moga byc dzielona miedzy roznymi architekturami tego samego systemu operacyjnego. /usr/local/src Kod zrodlowy programow instalowanych lokalnie. /usr/man Zastapiony przez /usr/share/man. /usr/sbin Katalog zawierajacy pliki binarne programow do administracji systemem, ktore nie sa potrzebne przy rozruchu, montowaniu /usr lub naprawie systemu. /usr/share Katalog zawierajacy podkatalogi ze specyficznymi danymi aplikacji, ktore moga byc dzielone miedzy roznymi architekturami tego samego systemu operacyjnego. Czesto mozna tu znalezc rzeczy, ktore wczesniej znajdowaly sie w /usr/doc lub /usr/lib, lub /usr/man. /usr/share/color Zawiera informacje o zarzadzaniu kolorami np. profile kolorow International Color Consortium (ICC) (opcjonalny). /usr/share/dict Zawiera pliki z listami slow dla poprawiaczy pisowni (opcjonalny). /usr/share/dict/words Lista angielskich slow (opcjonalny). /usr/share/doc Dokumentacja zainstalowanych programow (opcjonalny). /usr/share/games Pliki ze statycznymi danymi gier z /usr/games (opcjonalny). /usr/share/info Znajduja sie tutaj strony info (opcjonalny). /usr/share/locale Tutaj znajduja sie informacje zwiazane z ustawieniami regionalnymi (opcjonalny). /usr/share/man Trafiaja tu strony podrecznika ekranowego, do odpowiednich katalogow, wedlug sekcji podrecznika. /usr/share/man/locale/man[1-9] Te katalogi zawieraja strony podrecznika w formacie zrodlowym. Systemy, ktore uzywaja jednego jezyka i zestawu znakow dla wszystkich stron podrecznika, moga pominac . /usr/share/misc Roznorodne dane, ktore moga byc dzielone miedzy roznymi architekturami tego samego systemu operacyjnego. /usr/share/nls Katalogi wiadomosci natywnego jezyka (opcjonalny). /usr/share/ppd Pliki definiujace drukarki Postscript - Postscript Printer Definition (PPD) (opcjonalny). /usr/share/sgml Pliki do SGML (opcjonalny). /usr/share/sgml/docbook DTD DocBook (opcjonalny). /usr/share/sgml/tei DTD TEI (opcjonalny). /usr/share/sgml/html DTD HTML (opcjonalny). /usr/share/sgml/mathml DTD MathML (opcjonalny). /usr/share/terminfo Baza danych terminfo (opcjonalny). /usr/share/tmac Makra troffa, ktore nie sa dystrybuowane z groffem (opcjonalny). /usr/share/xml Pliki do XML (opcjonalny). /usr/share/xml/docbook DTD DocBook (opcjonalny). /usr/share/xml/xhtml DTD XHTML (opcjonalny). /usr/share/xml/mathml DTD MathML (opcjonalny). /usr/share/zoneinfo Pliki informacji o strefach czasowych (opcjonalny). /usr/src Pliki zrodlowe roznych czesci systemu, dolaczane do niektorych pakietow. Nie nalezy pracowac tutaj nad swoimi wlasnymi projektami, poniewaz pliki w /usr powinny byc tylko do odczytu z wyjatkiem sytuacji, gdy instalowane jest oprogramowanie (opcjonalny). /usr/src/linux Zawiera zrodla jadra samego systemu operacyjnego. Niektore dystrybucje umieszczaja tu zrodla domyslnie instalowanego jadra. Najprawdopodobniej powinienes uzyc innego katalogu do budowania wlasnego jadra. /usr/tmp Przestarzale. Powinno byc linkiem do /var/tmp. Ten link jest obecny tylko w celu zachowania kompatybilnosci i nie powinien byc uzywany. /var Katalog zawierajacy pliki, ktore moga zmieniac wielkosc, takie jak logi i spoole. /var/account Dzienniki statystyk jadra (opcjonalny). /var/adm Ten katalog zostal zastapiony przez /var/log i powinien byc linkiem symbolicznym do /var/log. /var/backups Zarezerwowany z powodow historycznych. /var/cache Zbuforowane dane programow. /var/cache/fonts Lokalnie generowane fonty (opcjonalny). /var/cache/man Lokalnie formatowane strony podrecznika systemowego (opcjonalny). /var/cache/www Dane bufora lub proxy WWW (opcjonalny). /var/cache/ Bufor dla danego pakietu (opcjonalny). /var/catman/cat[1-9] lub /var/cache/man/cat[1-9] Te katalogi przechowuja preformatowane strony podrecznika ekranowego zgodnie z sekcja tego podrecznika. (Uzywanie preformatowanych stron podrecznika jest przestarzale). /var/crash Zrzuty po awarii systemu (opcjonalny). /var/cron Zarezerwowany z powodow historycznych. /var/games Zmienne dane gier (opcjonalny). /var/lib Zmienne informacje programow. /var/lib/color Rozne pliki zawierajace informacje o zarzadzaniu kolorami (opcjonalny). /var/lib/hwclock Katalog stanu do hwclock - zegara sprzetowego (opcjonalny) /var/lib/misc Roznorodne dane statusu. /var/lib/xdm Rozne dane menedzera logowania X (opcjonalny). /var/lib/ Dane statusu i kopie zapasowe edytora (opcjonalny). /var/lib/ Te katalogi musza byc uzywane do calej obslugi pakietow w dystrybucji. /var/lib/ Dane statusu dla pakietow i podsystemow (opcjonalny). /var/lib/ Pliki obslugi pakietowania (opcjonalny). /var/local Zmienne dane dla /usr/local. /var/lock Umieszczane sa tu pliki blokad. Konwencja nazw plikow blokad dla urzadzen to LCK.. gdzie , to nazwa urzadzenia w systemie plikow. Uzyty format to format plikow blokad protokolu HDU UUCP, tj. pliki blokad zawieraja PID jako dziesieciobajtowy numer dziesietny w ASCII, plus znak nowej linii. /var/log Rozne logi. /var/opt Zmienne dane dla /opt. /var/mail Skrzynki pocztowe uzytkownikow. Zastepuje /var/spool/mail. /var/msgs Zarezerwowany z powodow historycznych. /var/preserve Zarezerwowany z powodow historycznych. /var/run Rozne pliki biezace, np. pliki zawierajace identyfikatory procesow (PID-y) i informacje o zalogowanych uzytkownikach (utmp). Pliki w tym katalogu sa zwykle czyszczone przy starcie systemu. /var/spool Skolejkowane pliki roznych programow. /var/spool/at Kolejka zadan do at(1). /var/spool/cron Kolejka zadan do cron(8). /var/spool/lpd Kolejka plikow do drukowania (opcjonalny). /var/spool/lpd/printer Kolejka do okreslonej drukarki (opcjonalny). /var/spool/mail Zastapione przez /var/mail. /var/spool/mqueue Kolejka poczty wychodzacej (opcjonalny). /var/spool/news Katalog kolejki dla wiadomosci (opcjonalny). /var/spool/rwho Kolejka plikow do rwhod(8) (opcjonalny). /var/spool/smail Kolejka plikow do dostarczyciela poczty smail(1). /var/spool/uucp Kolejka plikow do uucp(1) (opcjonalny). /var/tmp Tak jak /tmp, ten katalog zawiera tymczasowe pliki przechowywane na czas nieokreslony. /var/yp Pliki baz danych do NIS, poprzednio zwanym Sun Yellow Pages (YP). STANDARDY Standard hierarchii systemu plikow (FHS), wersja 3.0 , opublikowany 19 marca 2015 r. USTERKI Lista ta nie jest wyczerpujaca; rozne dystrybucje i systemy moga byc odmiennie skonfigurowane. ZOBACZ TAKZE find(1), ln(1), proc(5), file-hierarchy(7), mount(8) Standard hierarchii systemu plikow TLUMACZENIE Autorami polskiego tlumaczenia niniejszej strony podrecznika sa: Gwidon S. Naskrent , Robert Luberda i Michal Kulach Niniejsze tlumaczenie jest wolna dokumentacja. Blizsze informacje o warunkach licencji mozna uzyskac zapoznajac sie z GNU General Public License w wersji 3 lub nowszej. Nie przyjmuje sie ZADNEJ ODPOWIEDZIALNOSCI. Bledy w tlumaczeniu strony podrecznika prosimy zglaszac na adres listy dyskusyjnej . Linux man-pages 6.06 31 pazdziernika 2023 r. hier(7)