FSCK(8) Administracja systemem FSCK(8)
NAZWA
fsck - sprawdza i naprawia linuksowy system plikow
SKLADNIA
fsck [-lsAVRTMNP] [-r [deskr-pl]] [-C [deskr-pl]] [-t
typ-systemu-plikow] [system-plikow...] [--] [opcje-zalezne-od-syst-pl]
OPIS
fsck sluzy do sprawdzania i, opcjonalnie, do naprawy jednego lub kilku
linuksowych systemow plikow. System-plikow moze byc nazwa urzadzenia
(np. /dev/hdc1, /dev/sdb2), punktem montowania (np. /, /usr, /home),
albo etykieta systemu plikow lub identyfikatorem UUID (np.
UUID=8868abf6-88c5-4a83-98b8-bfc24057f7bd lub LABEL=root). W celu
skrocenia lacznego czasu potrzebnego do sprawdzenia wszystkich systemow
plikow, program fsck bedzie usilowal sprawdzac rownolegle systemy
plikow umieszczone na fizycznie roznych napedach dyskow.
Jesli nie okreslono systemu plikow w wierszu polecen, ani nie uzyto
opcji -A, fsck domyslnie sprawdzi po kolei systemy plikow z /etc/fstab.
Jest to odpowiednik opcji -As.
Status zakonczenia zwracany przez fsck jest suma nastepujacych
warunkow:
0
Brak bledow
1
Poprawiono bledy systemu plikow
2
System powinien zostac przeladowany (reboot)
4
Pozostawiono nienaprawione bledy systemu plikow
8
Blad dzialania
16
Blad uzycia lub skladni
32
Sprawdzanie zostalo przerwane przez uzytkownika
128
Blad biblioteki wspoldzielonej
Status zakonczenia zwracany, gdy sprawdzane jest kilka systemow plikow
jest bitowa alternatywa (OR) statusow zakonczenia dla kazdego ze
sprawdzanych systemow plikow.
W rzeczywistosci fsck jest po prostu interfejsem dla roznych programow
sprawdzajacych dostepne w Linuksie systemy plikow
(fsck.typ-systemu-plikow). Poszukiwanie programu specyficznego dla
danego systemu plikow odbywa sie w zmiennej srodowiskowej PATH. Jesli
PATH jest niezdefiniowana, przeszukiwane jest /sbin.
Wiecej szczegolow mozna znalezc na stronach podrecznika programow
sprawdzajacych wlasciwych dla poszczegolnych systemow plikow.
OPCJE
-l
Tworzy wylaczny plik blokady flock(2) (w
/run/fsck/<nazwa-dysku>.lock) dla calego urzadzenia dyskowego.
Opcja moze byc uzyta wylacznie z jednym urzadzeniem (co oznacza, ze
opcje -A i -l wykluczaja sie wzajemnie). Zaleca sie uzycie tej
opcji, gdy uruchomione jest kilka kopii fsck w tym samym czasie.
Opcja jest ignorowana, gdy zostanie uzyta w stosunku do wielu
urzadzen lub w odniesieniu do dyskow nieobrotowych. Program fsck
nie blokuje nizszej warstwy urzadzen, gdy jest wykonywany na
urzadzeniach typu "stacked" (np. MD - tzw. RAID programowy lub DM -
device mapper) - ta funkcja nie zostala jeszcze zaimplementowana.
-r [deskr-pl]
Wyswietla okreslone statystyki po zakonczeniu kazdego fsck. Na
statystyki skladaja sie: status zakonczenia, maksymalny rozmiar
uruchomionego zestawu (w kilobajtach), czas jaki uplynal i czas
procesora dla uzytkownika i systemu uzyty przez przebieg fsck, np.:
/dev/sda1: status 0, rss 92828, real 4.002804, user 2.677592, sys
0.86186
Interfejsy GUI moga podac deskryptor pliku deskr-pl; w takim
przypadku pasek postepu bedzie przesylany do tego deskryptora w
formacie przetwarzalnym maszynowo, np.
/dev/sda1 0 92828 4.002804 2.677592 0.86186
-s
Wykonuje operacje fsck kolejno, szeregowo. Jest to dobre podejscie,
jesli sprawdzanych jest wiele systemow plikow, a programy
sprawdzajace dzialaja w trybie interaktywnym. (Uwaga: e2fsck(8)
domyslnie dziala w trybie interaktywnym. By uruchomic e2fsck(8) w
trybie nieinteraktywnym, trzeba podac opcje -p lub -a, gdy bledy
maja byc naprawiane automatycznie, albo opcje -n, gdy nie maja byc
naprawiane).
-t lista-syst-pl
Okresla typ(y) sprawdzanego(ych) systemu(ow) plikow. Jesli podano
opcje -A, to sprawdzane beda tylko te systemy plikow, ktore pasuja
do listy lista-syst-pl. Parametr lista-syst-pl stanowi rozdzielona
przecinkami liste systemow plikow oraz podanych opcji. Dowolny z
systemow plikow na tej liscie moze byc poprzedzony operatorem
negacji "no" lub "!", co oznacza sprawdzanie wylacznie systemow
plikow nie wystepujacych na liscie lista-syst-pl. Jesli zaden z
systemow plikow w lista-syst-pl nie zostanie poprzedzony operatorem
negacji, to sprawdzane beda wylacznie systemy plikow wystepujace na
liscie lista-syst-pl.
Na rozdzielonej przecinkami liscie lista-syst-pl moga rowniez
wystepowac podane opcje. Musza one miec postac opts=opcja-syst-pl,
i moga byc poprzedzone operatorem negacji. Jesli na liscie
wystepuje podana opcja, to beda sprawdzane tylko te systemy plikow,
ktorych wpis w /etc/fstab zawiera (lub nie zawiera, gdy podana
opcja zostala poprzedzona operatorem negacji) opcje opcja-syst-pl w
odpowiednim polu pliku /etc/fstab.
Na przyklad, jesli opts=ro pojawi sie w liscie-syst-pl, to tylko
systemy plikow z pliku /etc/fstab, posiadajace opcje ro beda
sprawdzone.
Dla zgodnosci z dystrybucja Mandrake, w ktorej skrypty startowe
uzaleznione sa od nieautoryzowanej zmiany interfejsu uzytkownika
programu fsck, gdy typem systemu plikow jest loop, to jest to
traktowane tak, jakby podano opts=loop jako argument opcji -t.
Zwykle, typ systemu plikow mozna okreslic wyszukujac dany system
plikow syst-pl w pliku /etc/fstab i korzystajac z odpowiedniego
wpisu. Jezeli nie da sie go okreslic, a podano jako argument opcji
-t pojedynczy system plikow, to fsck uzyje typu wyznaczonego przez
te opcje. Jezeli typ ten nie jest dostepny, to uzywany jest typ
domyslny (obecnie ext2).
-A
Przechodzi przez plik /etc/fstab i probuje sprawdzic wszystkie
systemy plikow w jednym przebiegu. Opcja ta jest najczesciej
wykorzystywana przez plik startowy /etc/rc, zamiast wielu polecen
sprawdzajacych pojedyncze systemy plikow.
Glowny system plikow zostanie sprawdzony jako pierwszy, chyba ze
podano opcje -P (patrz ponizej). Nastepnie beda sprawdzane systemy
plikow w kolejnosci okreslonej przez liczbe wystepujaca w polu
fs_passno (szostym) pliku /etc/fstab. Systemy plikow z wartoscia
fs_passno wynoszaca 0 beda pomijane i w ogole nie beda sprawdzane.
Systemy plikow z wartoscia fs_passno wieksza od zera beda
sprawdzane w kolejnosci rosnacej, tzn. systemy plikow z mniejsza
wartoscia fs_passno beda sprawdzane wczesniej. Jezeli istnieje
kilka systemow plikow o tym samym numerze przejscia, to fsck bedzie
usilowal sprawdzic je rownolegle, jednakze bedzie unikal
jednoczesnego sprawdzania wielu systemow plikow na tym samym dysku
fizycznym.
Program fsck nie sprawdza urzadzen typu "stacked" (RAID, dm-crypt,
...) rownolegle z zadnym innym urzadzeniem. Patrz tez nizej
ustawienie FSCK_FORCE_ALL_PARALLEL. System plikow /sys jest uzywany
do poznania zaleznosci miedzy urzadzeniami.
Stad tez, bardzo powszechna konfiguracja w /etc/fstab jest
ustawienie dla glownego systemu plikow pola fs_passno o wartosci 1,
zas dla wszystkich pozostalych systemow plikow przypisanie
fs_passno wartosci 2. Pozwoli to fsck na automatyczne rownolegle
uruchamianie programow sprawdzajacych systemy plikow, jezeli tylko
bylo by to korzystne. Administratorzy systemow moga zrezygnowac z
uzywania takiej konfiguracji jesli z jakiegos powodu chca uniknac
rownoleglego sprawdzania systemow plikow - na przyklad, jesli dany
komputer niewiele pamieci, tak ze problemem jest intensywne
zastepowanie stron pamieci (paging).
Program fsck zwykle nie sprawdza, czy urzadzenie rzeczywiscie
istnieje, przed wywolaniem wlasciwego programu sprawdzajacego dany
system plikow. W zwiazku z tym, nieistniejace urzadzenia moga
spowodowac wejscie systemu w tryb naprawy systemu plikow podczas
uruchamiania systemu, jesli jeden z wlasciwych danemu systemowi
plikow programow sprawdzajacych, zwroci blad krytyczny. Opcja
montowania nofail pliku /etc/fstab moze zostac uzyta, aby wymusic
pomijanie nieistniejacych urzadzen przez fsck. Program fsck pomija
rowniez nieistniejace urzadzenia, ktore maja specjalny typ systemu
plikow auto.
-C [deskr-pl]
Wyswietla wskazniki zakonczenia/postepu dla systemow plikow, ktore
je wspieraja (aktualnie tylko ext[234]). fsck bedzie tak sterowac
programami sprawdzajacymi systemy plikow, aby tylko jeden z nich
wyswietlal wskaznik postepu w danej chwili. Interfejsy graficzne
moga podac deskryptor pliku deskr-pl i w takim przypadku informacje
paska postepu zostana wyslane do owego deskryptora.
-M
Nie sprawdza zamontowanych systemow plikow i zwraca dla nich status
zakonczenia rowny zero.
-N
Nie wykonuje operacji, jedynie pokazuje co byloby wykonane.
-P
Jesli wlaczona jest opcja -A, to sprawdza glowny system plikow
rownolegle ze sprawdzaniem innych systemow. Nie jest to
najbezpieczniejsza czynnosc pod sloncem, jaka mozna wykonac,
poniewaz jesli glowny system plikow jest watpliwy, to nawet plik
binarny e2fsck(8) moze byc uszkodzony! Opcja ta jest przeznaczona
glownie dla tych administratorow systemow, ktorzy nie chca
partycjonowac ponownie glownego systemu plikow, tak by byl maly i
zwarty (co jest tak naprawde poprawnym rozwiazaniem).
-R
Podczas sprawdzania wszystkich systemow plikow z opcja -A, omija
glowny system plikow (przydatne w przypadku, gdy jest on juz
zamontowany do odczytu/zapisu).
-T
Nie pokazuje tytulu przy starcie.
-V
Wyswietla informacje w trybie szczegolowym, lacznie ze wszystkimi
wykonywanymi poleceniami specyficznymi dla poszczegolnych systemow
plikow.
-?, --help
Wyswietla ten tekst i wychodzi.
--version
Wyswietla informacje o wersji i konczy dzialanie.
OPCJE MONTOWANIA SPECYFICZNE DLA ROZNYCH SYSTEMOW PLIKOW
Opcje nierozumiane przez fsck sa przekazywane programowi
sprawdzajacemu, specyficznemu dla danego systemu plikow!
Parametry te nie moga zawierac wlasnych argumentow, gdyz fsck nie ma
mozliwosci rozpoznania, ktore z parametrow posiadaja argumenty, a ktore
nie.
Dowolne opcje wystepujace po -- sa traktowane jako opcje specyficzne
dla danego systemu plikow, ktore maja zostac przekazane do
odpowiedniego programu sprawdzajacego ten system plikow.
Prosze zauwazyc, ze fsck nie zostal zaprojektowany w celu przekazywania
dowolnie skomplikowanych opcji do programow sprawdzajacych
specyficznych dla poszczegolnych systemow plikow. Jesli istnieje
potrzeba zrobienia czegos skomplikowanego, prosze po prostu
bezposrednio uruchomic wlasciwy dla danego systemu plikow program
sprawdzajacy. Jesli programowi fsck zostanie przekazana niezmiernie
skomplikowana opcja wraz z argumentami i program nie uczyni tego, czego
sie spodziewano, to nie nalezy nikomu zawracac glowy zglaszaniem tego
jako bledu. Prawie na pewno robi sie wowczas cos, czego nie nalezy
robic za pomoca fsck. Opcje specyficzne dla poszczegolnych systemow
plikow nie sa zestandaryzowane.
SRODOWISKO
Na zachowanie programu fsck maja wplyw nastepujace zmienne
srodowiskowe:
FSCK_FORCE_ALL_PARALLEL
Jesli ta zmienna jest ustawiona, fsck bedzie probowal uruchomic
rownolegle programy sprawdzajace wszystkie podane systemy plikow,
niezaleznie od tego, czy systemy plikow znajduja sie na tym samym,
czy na roznych urzadzeniach. (Jest to przydatne w przypadku
systemow RAID lub wysokiej klasy systemow pamieci masowej, jak np.
sprzedawane przez firmy takie, jak IBM czy EMC). Prosze zauwazyc,
ze wartosc fs_passno jest wciaz uzywana.
FSCK_MAX_INST
Ta zmienna srodowiskowa ogranicza maksymalna liczbe uruchamianych
jednoczesnie programow sprawdzajacych systemy plikow. W przypadku
konfiguracji zawierajacych duza liczbe dyskow, pozwala to uniknac
jednoczesnego uruchamiania przez fsck zbyt wielu programow
sprawdzajacych, co mogloby przeciazyc dostepne w systemie zasoby
procesorow i pamieci. Wartosc zero pozwala na nieograniczone
mnozenie sie procesow. Jest to aktualnie zachowanie domyslne,
jednakze przyszle wersje fsck moga probowac automatycznie okreslac
ilosc jednoczesnych sprawdzan systemow plikow na podstawie
zgromadzonych przez system operacyjny danych ewidencyjnych.
PATH
Zmienna srodowiskowa PATH jest uzywana do znalezienia podprogramow
do konkretnych systemow plikow.
FSTAB_FILE
Ta zmienna srodowiskowa pozwala administratorowi systemu zmiane
standardowego polozenia pliku /etc/fstab. Sluzy ona rowniez osobom
rozwijajacym program, do testowania fsck.
LIBBLKID_DEBUG=all
wlacza wyjscie debugowania libblkid.
LIBMOUNT_DEBUG=all
wlacza wyjscie debugowania libmount.
PLIKI
/etc/fstab
UWAGI
Podczas rozruchu, systemd nie wywoluje fsck -A. Zamiast tego, planuje
indywidualna aktywacje montowan, biorac pod uwage zaleznosci od
powiazanych urzadzen, sieci i innych czynnikow. Co za tym idzie, fsck
jest wywolywany oddzielnie dla kazdego urzadzenia.
AUTORZY
Theodore Ts'o <tytso@mit.edu>, Karel Zak <kzak@redhat.com>
ZOBACZ TAKZE
fstab(5), mkfs(8), fsck.ext2(8) or fsck.ext3(8) or e2fsck(8),
fsck.cramfs(8), fsck.jfs(8), fsck.nfs(8), fsck.minix(8), fsck.msdos(8),
fsck.vfat(8), fsck.xfs(8), reiserfsck(8)
ZGLASZANIE BLEDOW
Problemy nalezy zglaszac w systemie sledzenia bledow
<https://github.com/util-linux/util-linux/issues>.
DOSTEPNOSC
Polecenie fsck jest czescia pakietu util-linux, ktory mozna pobrac ze
strony Archiwum jadra Linux
<https://www.kernel.org/pub/linux/utils/util-linux/>.
util-linux 2.41 2025-03-29 FSCK(8)