CHMOD(1) Polecenia uzytkownika CHMOD(1) NAZWA chmod - zmienia prawa dostepu do pliku SKLADNIA chmod [OPCJA]... TRYB[,TRYB]... PLIK... chmod [OPCJA]... TRYB-OSEMKOWO PLIK... chmod [OPCJA]... --reference=PLIK-WZORC PLIK... OPIS Niniejsza strona podrecznika opisuje chmod w wersji GNU. chmod zmienia prawa dostepu do kazdego podanego pliku wedlug parametru TRYB, ktory moze byc symbolicznym przedstawieniem zmian, ktore maja byc wykonane albo osemkowa liczba reprezentujaca wzorzec bitowy nowych praw. Format trybu symbolicznego to [ ugoa...][[-+=][uprawnienie...]...], gdzie uprawnienie jest albo zerem lub wieksza liczba liter z zestawu rwxXst, albo pojedyncza litera z zestawu ugo. Mozna podac wiele operacji symbolicznych, oddzielonych przecinkami. Kombinacja liter ugoa kontroluje, czyje prawa maja zostac zmienione: wlasciciela (user) (u), innych uzytkownikow z tej samej grupy co plik (group) (g), innych uzytkownikow spoza grupy pliku (other) (o) lub wszystkich (all) (a). Jesli nie podano zadnego z tych parametrow, rezultatem jest uzycie domyslnego (a), lecz bity, ktore sa ustawione w umask, nie sa zmieniane. Operator + powoduje dodanie wybranych praw do istniejacych, - ich odjecie. Operator = powoduje ustawienie dokladnie takich praw, jakie wybrano; wyjatkiem sa prawa set user ID i set grup ID, ktore nie zostana zmienione dla katalogu, jesli ich nie podano. Litery rwxXst wybieraja nowe prawa dla uzytkownikow: odczytu (read) (r), zapisu (write) (w), wykonania (lub przeszukania - dla katalogu) (eXecute) (x), wykonania/przeszukania tylko jesli plik jest katalogiem, lub ma juz prawa wykonania dla danego uzytkownika (X), ustawienia ID uzytkownika lub grupy podczas wykonania (suid/sgid) (s), ograniczonego prawa do usuniecia lub tzw. bitu lepkosci (sTicky) (t). Zamiast jednej lub wiekszej liczby powyzszych liter, mozna rowniez podac dokladnie jedna z liter ugo: nadanie praw, ktore posiada wlasciciel pliku (u), uzytkownik z grupy posiadajacej plik (g), inny uzytkownik (o). Tryb numeryczny jest podaniem jednej do czterech osemkowych liczb (0-7), wyprowadzonych przez dodawanie wartosci bitowych 4, 2 i 1. Kazda ominieta cyfra jest traktowana jak zero. Pierwsza cyfra wybiera SUID (4) i SGID (2) oraz ograniczone prawo usuniecia lub tzw. bit lepkosci (1). Druga cyfra wybiera prawa dla wlasciciela: odczytu (4), zapisu (2), wykonania (1); trzecia cyfra prawa dla grupy posiadajacej plik, a czwarta dla innych uzytkownikow, spoza grupy (analogicznie do cyfry dla wlasciciela). Program chmod nigdy nie zmienia praw dowiazan symbolicznych, gdyz funkcja systemowa chmod nie potrafi tego dokonac. Nie jest to problemem, poniewaz prawa dowiazan symbolicznych nigdy nie sa uzywane. Jednakze, dla kazdego dowiazania symbolicznego, wymienionego w wierszu polecen, chmod zmienia prawa wskazywanego przez nie pliku. W przeciwienstwie do powyzszego, chmod ignoruje dowiazania symboliczne napotkane podczas rekurencyjnego przechodzenia przez katalogi. ATRYBUTY SETUID I SETGID Program chmod usuwa bit set-group-ID zwyklych plikow, jesli identyfikator grupy pliku nie pasuje do efektywnego identyfikatora grupy uzytkownika lub jednego z uzupelniajacych identyfikatorow grup uzytkownika, chyba ze uzytkownik ma odpowiednie uprawnienia. Dodatkowe ograniczenia moga spowodowac, ze atrybuty set-user-ID i set-group-ID TRYBU lub PLIKU-WZORC zostana zignorowane. To zachowanie jest zalezne od zasad i funkcji nizszego poziomu wywolania systemowego chmod. W przypadku watpliwosci, prosze sprawdzic systemowe zachowanie nizszego poziomu. W przypadku katalogow, chmod zachowuje atrybuty set-user-ID i set-group-ID, chyba ze uzytkownik jawnie poda co innego. Mozna ustawic i wyczyscic bity za pomoca trybow symbolicznych takich jak u+s i g-s. Aby wyczyscic te bity dla katalogow za pomoca trybu numerycznego, konieczne jest podanie dodatkowego wiodacego 0 (zera) jak w 00755, wiodacego - (minusa) jak w -6000 lub wiodacego = (znaku rownosci) jak w =755. OGRANICZONE PRAWO USUNIECIA LUB BIT LEPKOSCI Ograniczone prawo usuniecia lub tzw. bit lepkosci jest pojedynczym atrybutem, ktorego interpretacja zalezy od typu pliku. W przypadku katalogow, zapobiega on usuwaniu lub zmianie nazwy pliku w katalogu uzytkownikom nieuprzywilejowanym, chyba ze sa oni wlascicielami danego pliku lub katalogu; zwie sie to ograniczonym prawem usuniecia (ang. restricted deletion flag) dla katalogow i jest czesto uzywane w przypadku katalogow dostepnych do zapisu dla wszystkich, takich jak /tmp. Dla zwyklych plikow w niektorych starszych systemach, ten atrybut zachowuje tekstowy obraz programu na urzadzeniu wymiany, co powoduje jego szybsze ladowanie podczas uruchamiania; w takim przypadku atrybut nosi nazwe bitu lepkosci (ang. sticky bit). OPCJE Zmienia tryb kazdego z PLIKOW na TRYB. Z opcja --reference zmienia tryb kazdego z PLIKOW na taki, jaki posiada PLIK-WZORC. -c, --changes podobnie jak opcja --verbose, ale informuje tylko o dokonanych zmianach -f, --silent, --quiet wylacza wyswietlanie wiekszosci komunikatow o bledach -v, --verbose wyswietla informacje diagnostyczne o kazdym przetwarzanym pliku --no-preserve-root nie traktuje katalogu glownego / w sposob specjalny (domyslnie) --preserve-root odmawia dzialania rekurencyjnego na / --reference=PLIK-WZORC uzywa trybu PLIKU-WZORC, zamiast podanych wartosci TRYB. PLIK-WZORC jest zawsze tlumaczony, jesli jest dowiazaniem symbolicznym. -R, --recursive zmienia pliki i katalogi rekurencyjnie --help wyswietla ten tekst i konczy prace --version wyswietla informacje o wersji i konczy dzialanie Kazdy TRYB ma postac "[ugoa]*([-+=]([rwxXst]*|[ugo]))+|[-+=][0-7]+". AUTOR Napisane przez Davida MacKenzie i Jima Meyeringa. ZGLASZANIE BLEDOW Strona internetowa z pomoca GNU coreutils: O bledach tlumaczenia poinformuj przez PRAWA AUTORSKIE Copyright (C) 2023 Free Software Foundation, Inc. Licencja GPLv3+: GNU GPL w wersji 3 lub pozniejszej . Jest to wolne oprogramowanie: mozna je zmieniac i rozpowszechniac. Nie ma ZADNEJ GWARANCJI, w granicach okreslonych przez prawo. ZOBACZ TAKZE chmod(2) Pelna dokumentacja: lub lokalnie, za pomoca info 'coreutils) chmod invocation' TLUMACZENIE Autorami polskiego tlumaczenia niniejszej strony podrecznika sa: Przemek Borys , Wojtek Kotwica i Michal Kulach Niniejsze tlumaczenie jest wolna dokumentacja. Blizsze informacje o warunkach licencji mozna uzyskac zapoznajac sie z GNU General Public License w wersji 3 lub nowszej. Nie przyjmuje sie ZADNEJ ODPOWIEDZIALNOSCI. Bledy w tlumaczeniu strony podrecznika prosimy zglaszac na adres listy dyskusyjnej . GNU coreutils 9.4 styczen 2024 CHMOD(1)